หลักสูตร International Baccalaureate Programme หรือ IB Programme (IB) เป็นหลักสูตรการศึกษา 3 ระดับที่ได้ถูกจัดตั้งโดย International Baccalaureate Organization หรือ IBO
เป็นระบบการศึกษาที่ใช้แพร่หลายทั่วโลกมากกว่า 125 ประเทศ วัตถุประสงค์ของการก่อตั้งหลักสูตรนี้ก็เพื่อให้มีระบบการศึกษาในรูปแบบใหม่ที่เป็นที่ยอมรับจากมหาวิทยาลัยทั่วโลก
IB Programme แบ่งหลักสูตรออกเป็น 3 ระดับคือ
1. หลักสูตรการศึกษาระดับต้น (IB Primary Years Programme, PYP)
สำหรับเด็กนักเรียนอายุระหว่าง 3 ถึง 12 ปี
2. หลักสูตรการศึกษาระดับกลาง (IB Middle Years Programme, MYP)
สำหรับนักเรียนอายุระหว่าง 11 ถึง 16 ปี
3. หลักสูตรการศึกษาระดับประกาศนียบัตรนานาชาติ (IB Diploma Programme, IBDP)
สำหรับนักเรียนอายุระหว่าง 16 ถึง 19 ปี
โดยหลักสูตรการศึกษาทั้งสามนี้ ได้รวบรวมและประยุกต์จากระบบการศึกษาหลากหลายระบบทั่วโลก และได้เป็นที่ยอมรับจากมหาวิทยาลัยและรัฐบาลทั่วโลก โดยจุดประสงค์หลักของ IBO คือ เป็นหลักสูตรแก่นักเรียนที่จำเป็นที่จะต้องย้ายสถาบันไปมาจากประเทศสู่ประเทศ เช่น นักเรียนที่มีผู้ปกครองทำงานอยู่กับองค์กรนานาชาติ หลักสูตรต่าง ๆ นี้ ได้ถูกริเริ่มเมื่อปี ค.ศ. 1968
หมายเหตุ: คำว่า IB ที่เราได้ยินกันทั่วไปมักจะหมายถึง IB Diploma Programme ในข้อ 3 ซึ่งเป็นหลักสูตรในระดับเดียวกันกับ A Level ก็คือรอยต่อระหว่าง High School กับ College/University ค่ะ
รายวิชาในหลักสูตร
IB Diploma Programme มีวิชาอยู่ 6 กลุ่มดังต่อไปนี้
(1) Literature เรียนภาษาและวรรณคดีภาษาอังกฤษ
(2) Second Language เช่น ภาษาฝรั่งเศส สเปน เยอรมัน อิตาเลียน
(3) Individuals and Societies เช่น จิตวิทยา ปรัชญา เศรษฐศาสตร์ การจัดการและธุรกิจ
(4) Experimental Sciences เช่น ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา
(5) Mathematics and Computer Science เช่น วิธีการทางคณิตศาสตร์ คณิตศาสตร์ระดับกลางและสูง
(6) Arts and Electives เช่น ดนตรี ภาพยนตร์ ละครเวที ทัศนศิลป์
นอกจากนี้นักเรียนจะต้องผ่านเงื่อนไขอีก 3 ข้อ คือ
(1) Theory of Knowledge (ToK)
เป็นวิชาที่ออกแบบเพื่อให้นักเรียนแต่ละคนสะท้อนธรรมชาติแห่งความรู้ด้วยการทดสอบวิธีเรียนรู้ เช่น ความเข้าใจ อารมณ์ ภาษาและเหตุผล ความรู้ในศาสตร์ต่าง ๆ รวมถึงกฏระเบียบในแนวทางวัฒนธรรมของตนเองและวัฒนธรรมของโลก เช่น วิทยาศาสตร์ ศิลปะ คณิตศาสตร์ และประวัติศาสตร์ เป็นต้น จะต้องเรียนไม่ต่ำกว่า 100 ชั่วโมงและเขียน Essay 1,200-1,600 คำ
(2) Extended Essay (EE)
เป็นการเขียนเรียงความในหัวข้อที่ตนเองสนใจ ความยาว 4,000 คำ
(3) Creativity, Action, Service (CAS)
กิจกรรมนอกโรงเรียนที่นักเรียนต้องใช้เวลาไม่ต่ำกว่า 50 ชั่วโมงในแต่ละกิจกรรม
Creativity หมายถึง กิจกรรมที่ใช้ศิลปะและความคิดสร้างสรรค์ในการสร้างกิจกรรมใหม่ๆ
Action หมายถึง กิจกรรมการเล่นกีฬา
Service หมายถึง การมีส่วนร่วมและทำกิจกรรมเพื่อสังคม
การที่จะผ่านหลักสูตร IB Diploma Programme จะต้องสอบผ่าน 6 วิชาโดยจะต้อง
1. มีอย่างน้อยหนึ่งวิชาจากกลุ่ม 1 ถึง 5 และหนึ่งวิชาจากกลุ่ม 1, 2, 3, 4 หรือ 6
2. มีอย่างน้อยสามวิชาที่สอบแบบ Higher Level (HL) โดยที่เหลือเป็น Standard Level (SL)ซึ่ง HL ใช้เวลาเรียนประมาณ 240 ชั่วโมง ส่วน SL ประมาณ 150 ชั่วโมง
ช่วงเวลาในการสอบหลักสูตร IB
การจัดสอบ IB จะมีขึ้นทั่วโลกปีละ 2 ครั้ง ครั้งแรกในเดือนพฤษภาคม ส่วนครั้งที่สองในเดือนพฤศจิกายน
แต่ละวิชาจะมี 2-3 Paper หากสอบไม่ผ่านจะสามารถสอบได้ใหม่อีกไม่เกิน 3 ครั้ง นักเรียนที่มีสิทธิสอบ IB คือนักเรียนที่เรียนในโรงเรียนที่จัดการเรียนการสอนแบบ IB เท่านั้น
คะแนนเต็มของระบบ IB คือ 45 คะแนน ซึ่งมาจากคะแนนเต็ม 6 กลุ่มวิชา แต่ละกลุ่มวิชามีคะแนนเต็ม 7 คะแนน รวมเป็น 42 คะแนน ส่วนอีก 3 คะแนนมาจากผลงานในส่วน extended essay และ Theory of knowledge ค่ะ
นักเรียนต้องได้คะแนนอย่างน้อย 24 คะแนนและผ่านการประเมิน Creativity, action, service จึงจะได้ประกาศนียบัตร
โรงเรียนที่ใช้หลักสูตร IB ในประเทศไทย
ในประเทศไทยมีโรงเรียนนานาชาติหลายแห่งได้ใช้หลักสูตร IB ในการเรียนการสอนแล้ว แต่ส่วนใหญ่จะมีเพียงแค่หลักสูตรเดียวคือ หลักสูตรการศึกษาระดับประกาศนียบัตรนานาชาติ (IBDP) เท่านั้น
สำหรับโรงเรียนนานาชาติที่ใช้หลักสูตร IB ทั้งสาม มีดังนี้
โรงเรียนนานาชาติคิซ (KIS International School)
โรงเรียนนานาชาตินิสท์ (NIST International School หรือ NIST)
โรงเรียนนานาชาติเปรม ติณสูลานนท์ (Prem Tinsulanonda International School
หรือ PTIS หรือ Prem Center ในจังหวัดเชียงใหม่)
โรงเรียนนานาชาติคอนคอเดียน(Concordian International School หรือ CIS)
และโรงเรียนนานาชาติร่วมฤดี (Ruamrudee International School)
ขอบคุณข้อมูลจาก:
1. Wikipedia
2. www.ibo.org
